नागपूर (Nagpur) : नागपुरात शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय व रुग्णालय (मेडिकल) उभारून 75 वर्षे झाली आहेत. त्यानिमित्त मेडिकलमध्ये अमृत महोत्सवाची जय्यत तयारी सुरू झाली आहे. येथील विविध विकास कामांसाठी शासनाने 514 कोटी रुपये मंजूर केले आहेत. या रकमेने औषधाचा चेहरामोहरा बदलणार आहे. अमृत महोत्सवाच्या दृष्टीने येथे भव्य महाद्वार उभारण्यात येत आहे. हे महाद्वार मेडिकलचे तसेच या शहराच्या वैभवाचे प्रतीक ठरणार आहे. त्यामुळे सरकारी आरोग्य क्षेत्रातील मेडिकललाही वेगळी ओळख मिळेल.
अशी व्यवस्था असेल...
75 वर्षांपूर्वी मेडिकल सुरू झाले. 196 एकर जागेवर पसरलेल्या या वैद्यकीय सुविधेचा गरजेनुसार वेळोवेळी विस्तार होत राहिला. एक वेळ अशी आली जेव्हा ते आशियातील सर्वांत मोठे रुग्णालय बनले. आताही ते मध्य भारतातील सर्वात मोठे सरकारी रुग्णालय आहे. अमृत महोत्सवामुळे येथे अनेक विकासकामे होणार आहेत.
काही योजनांवर काम सुरू झाले आहे. येथे लवकरच भव्य गेट बांधण्यात येणार आहे. या महाद्वारची उंची 10 मीटर म्हणजेच 32.5 फूट आणि रुंदी 30 मीटर म्हणजेच 97.5 मीटर असेल. हे शास्त्रीय वसाहती शैलीत बांधण्यात येणार आहे. ग्रँड गेटमध्ये रोमन देशांची झलक दिसेल. याशिवाय जुन्या मेडिकलच्या इमारतीची झलकही पाहायला मिळणार आहे.
महाद्वारमधून प्रवेश आणि बाहेर पडण्यासाठी दोन मोठे उपद्वार असतील. याशिवाय सुरक्षेच्या दृष्टीने खिडक्या, वरच्या बाजूला वॉच टॉवर आदींवर लक्ष ठेवण्याची व्यवस्था केली जाणार आहे. या महाद्वारच्या उभारणीसाठी 1.50 कोटी रुपये खर्च करण्यात येणार आहेत. हे वास्तुविशारद विक्रांत भुते यांच्या मार्गदर्शनाखाली व देखरेखीखाली बांधले जात आहे. हे महाद्वार मेडिकलचे प्रतिनिधित्व करणार असल्याचे मेडिकलचे डीन डॉ. राज गजभिये यांनी सांगितले.
नागपुरात 1862 मध्ये सरकारी आरोग्य सेवा केंद्रे सुरू झाली. सध्याचे मेयो रुग्णालय त्यावेळी सिटी हॉस्पिटल म्हणून ओळखले जात होते. येथे 1914 मध्ये वैद्यकीय शाळा सुरू करण्यात आली. सुरुवातीला ही शाळा होती. ते नागपूर शिक्षण मंडळाच्या अंतर्गत होते. शाळेत एलएमपी आणि डिप्लोमा कोर्सची सुविधा होती. त्यावेळी येथे वैद्यकीय महाविद्यालय नसल्याने विद्यार्थ्यांना बाहेर न्यावे लागत होते.
नागपूर विद्यापीठाची स्थापना 1923 मध्ये झाली. त्यावेळी सरकारने नागपूरच्या 10-12 गुणवंत विद्यार्थ्यांसाठी जीएस मेडिकल कॉलेज मुंबई, नील रतन मेडिकल कॉलेज कलकत्ता येथे शिक्षणाची व्यवस्था केली होती. यानंतर येथे वैद्यकीय महाविद्यालयाची मागणी जोर धरू लागली. हे लक्षात घेऊन, सीपी एंड बेरार सरकारने या दिशेने पावले उचलली.
जीएस मेडिकल कॉलेज, मुंबईचे तत्कालीन डीन डॉ. के. जीवराज मेहता यांना नागपूरचा अभ्यास करून वैद्यकीय महाविद्यालयासाठी जमीन शोधण्यास सांगितले होते. सर्वेक्षणानंतर त्यांनी राजाबक्ष हनुमान मंदिराजवळील मैदान निवडले. ही जमीन लेफ्टनंट कर्नल के. व्ही. कुकडे यांची होती. योजनेचे उद्दिष्ट समोर ठेवून त्यांनी जमीन दिली आणि 2 जानेवारी 1948 रोजी मेडिकलचे बांधकाम सुरू झाले. 2 ऑक्टोबर 1952 रोजी, 27 मार्च 1953 रोजी देशाचे पहिले राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांच्या हस्ते रुग्णालयाचे उद्घाटन करण्यात आले. त्यावेळी बांधकामासाठी 42 लाख रुपये खर्च झाले होते. खाटांची संख्या नाममात्र होती. त्यावेळी आरोग्य सुविधांमध्ये मोजकेच महत्त्वाचे विभाग कार्यरत होते.
सध्या येथे पदवीसाठी 250 जागा आणि पदव्युत्तर पदवीसाठी 300 जागा मंजूर आहेत. त्याची क्षमता 2000 खाटांची असून 35 पेक्षा जास्त विभागांच्या सेवा आहेत. सध्याचे डीन डॉ. राज गजभिये म्हणाले की, वैद्यकीय रुग्णांना दर्जेदार सेवा देण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले जात आहेत. विद्यार्थ्यांसाठी लागणाऱ्या विविध सुविधांवरही लक्ष केंद्रित केले जातील.
मुख्य प्रवेशद्वार सुरू करण्याची मागणी करत आमदार विकास ठाकरे यांच्या मार्गदर्शनाखाली नागपूर शहर जिल्हा काँग्रेस कमिटीच्या वतीने डीन डॉ. राज ठाकरे यांना निवेदन देण्यात आले. निवेदनात कॅम्पसमधील झाडे तोडणे बंद करून परिसर व वॉर्ड स्वच्छ करण्याची मागणी करण्यात आली आहे. समितीच्या वतीने माजी नगरसेवक मनोज गावंडे, मनीष चांदेकर, संजय शेलोत, राहुल धूल आदी उपस्थित होते.
